Wanneer behoren talen tot dezelfde familie?

Je hebt vast al eens van het fenomeen ‘taalfamilie’ gehoord. Sommige talen lijken sterk op elkaar, waar andere juist nauwelijks gelijkenissen tonen. Neem bijvoorbeeld de vergelijking tussen het Duits en Nederlands. Deze talen lijken erg op elkaar. Maar zet je het Nederlands tegenover het Spaans, dan zul je relatief weinig overeenkomsten treffen. Wanneer kan je nou zeggen of een taal tot dezelfde familie behoort? In dit artikel leggen we het uit.

Wat is een taalfamilie?

Een taalfamilie is een verzameling talen die onderling verbonden zijn. Deze groep variëren in omvang, en een taalfamilie kan zelfs deel uitmaken van een grotere taalfamilie. Wanneer je een cursus Spaans én een cursus Frans volgt, zal je merken dat ze veel gelijkenissen kennen. Dat komt omdat de talen zijn lid van de Romaanse familie. Maar, wanneer je nog verder uitzoomt dan zie je dat de Romaanse familie onderdeel is van de Indo-Europese taalfamilie. Deze taalfamilie omvat de meest gesproken in Europa.

Hoe herken je een taalfamilie?

De gemakkelijkste manier om een beeldvorming te krijgen van taalverwantschap is via een stamboom. In deze stamboom moet je op zoek gaan naar ‘genetische’ verwanten. Je herkent ze door te kijken welke talen dezelfde proto-taal hebben. Protos is Grieks voor eerst. Dus in dit geval de eerst gesproken taal in dat gebied. De Germaanse talen komen voort uit het Proto-Germaans en Romaanse talen vinden hun oorsprong weer in het Latijn. De taal die we kennen als het Engels, stamt taalkundig bijvoorbeeld af van het Angelsaksisch, en dat weer van het Proto-Germaans, en komt dus weer voort uit het Proto-Indo-Europees. Zo kunnen talen langs de hele stamboom worden herleid.

Geschiedenis

De kans is groot dat er ongeveer tienduizend jaar geleden in alle delen van de wereld, inclusief Europa, veel meer dezelfde taal werd gesproken dan nu. Dat heeft alles te maken met de opmars van het Latijn in grote delen van Europa. Hierdoor werd het spreken van andere taal door de jaren heen steeds sterker verminderd. Deze ontwikkeling hield stand tot de val van het Romeinse rijk. De Turken en Hongaren kwamen Europa in en de talen werden weer diverser en diverser. Mede door de intrede van de Baskische en Slavische talen in Europa.