Afvallen met glucomannan, het kan

Gewichtsverlies is big business met meerdere supplementen op de markt die veelbelovende resultaten laten zien. Glucomannan is een afslanksupplement dat steeds populairder wordt bij patiënten die hun trek willen verminderen en hun eetlust onder controle willen houden om gewicht te verliezen. Wat zit er achter de hype?

Achtergrond
Glucomannaan is een wateroplosbare voedingsvezel die voorkomt in de wortel van de konjacplant. Konjac, ook wel bekend als olifantenyam, wordt verbouwd in delen van Azië en is het meest bekend om zijn zetmeelrijke bolwortel, een knolachtig deel van de stengel dat wordt gebruikt om koolhydraatarme noedels en rijst te maken, vergelijkbaar met geraspte bloemkool. Shirataki noedels hebben een gelatineachtige textuur en worden veel gebruikt in de Japanse keuken.

In januari 2020 keurde de FDA glucomannan goed voor etikettering als voedingsvezel. FDA bepaalde dat glucomannaan voldeed aan de normen van natuurlijk voorkomende vezels in planten en dat het beschikbare wetenschappelijke bewijs suggereerde dat glucomannaan kan helpen het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen.

Voedingsvezels doen meer dan alleen constipatie verlichten. Een vezelrijk dieet helpt de algehele darmgezondheid te behouden, verlaagt het cholesterolgehalte, helpt de bloedsuikerspiegel onder controle te houden door de opname van glucose te vertragen en kan helpen bij het bereiken van een gezond gewicht. Omdat vezels beter vullen en veel energie leveren, kan het ertoe leiden dat mensen minder eten en langer een voldaan gevoel hebben.

Is er een voordeel?
Net als andere oplosbare vezels die te vinden zijn in haver, chiazaden, appels, wortels, erwten, bonen, citrusvruchten, gerst, cichoreiwortel en psyllium, zijn de hypoglykemische en lipidenverlagende effecten van glucomannaan algemeen bekend.

Een meta-analyse gepubliceerd op 15 februari 2023 in Nutrients evalueerde de effecten van glucomannan-suppletie op bloedlipiden-gerelateerde indicatoren, bloedglucose-gerelateerde indicatoren, bloeddruk en lichaamsgewicht bij patiënten met T2D. Zhang en collega’s analyseerden zes gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken waarin glucomannan en T2D werden geëvalueerd. De auteurs vonden statistisch significant dat glucomannan het totale cholesterolgehalte, het lipoproteïnegehalte met lage dichtheid, het nuchtere bloedglucosegehalte, het nuchtere insulinegehalte en het serum fructosaminegehalte verlaagde in vergelijking met de controlegroepen.

Van glucomannaan wordt gedacht dat het helpt bij gewichtsverlies door een viskeuze gel in de maag te vormen, de maaglediging te vertragen en het gevoel van verzadiging en volheid te vergroten. De gegevens hierover zijn echter inconsistent. Een review van september 2020 in Obesity Medicine door Mohammadpour en collega’s evalueerde zes gerandomiseerde klinische onderzoeken en concludeerde dat glucomannan resulteerde in significante gewichtsvermindering in onderzoeken van meer dan 8 weken met meer dan 30 volwassenen met overgewicht en obesitas.

Een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde studie uit augustus 2019, gepubliceerd in het Journal of Pediatrics, beoordeelde daarentegen de werkzaamheid van glucomannan op de BMI van 96 kinderen met overgewicht of obesitas. Deelnemers kregen 12 weken lang 3 g/dag glucomannan of placebo en werden de volgende 12 weken gevolgd. De auteurs concludeerden dat glucomannan-supplementatie in vergelijking met placebo geen effect had op gewichtsvermindering.

Een onderzoek van 30 december 2013 in het Journal of Obesity evalueerde de veiligheid en werkzaamheid van glucomannan. Deelnemers werden willekeurig toegewezen om 1,33 g glucomannan of placebo in te nemen met 8 oz water een uur voor het ontbijt, de lunch en het avondeten gedurende 8 weken. De resultaten toonden geen significant verschil tussen glucomannan en placebo met betrekking tot gewichtsverlies, lichaamssamenstelling en hongergevoel/gevoeligheid bij personen met overgewicht en matig obesitas.

Er zijn meer onderzoeken nodig om een significant gunstig effect van glucomannan op het lichaamsgewicht te beoordelen.

Dosering en beschikbaarheid
Glucomannaan is verkrijgbaar als gummies, poeder en capsules, maar ook gemengd in aanvullende poeders die worden geadverteerd als detoxmengsels voor kruidenreinigingen en ondersteuning van de darmgezondheid. Als poeder kan glucomannaan gebruikt worden om soepen en sauzen in te dikken op dezelfde manier als maïzena wordt gebruikt. Shirataki noedels en geraspte konjac zijn verkrijgbaar op Aziatische markten of op de Aziatische afdeling van de supermarkt. Deze producten zijn zo vezelrijk dat hun netto koolhydraten per portie op nul staan, waardoor ze populair zijn bij mensen die een keto levensstijl volgen. Glucomannaan komt ook voor op de ingrediëntenlijst van glutenvrije bakproducten.

De dagelijks aanbevolen hoeveelheid vezels voor volwassenen varieert van 21 tot 38 gram, maar meer dan 90% van de Amerikanen haalt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid niet.